Kilka lat odtrąbiono tryumf nad odrą, chorobą wieku dziecięcego, która do końca lat 70-tych zbierała spore żniwo, nie tylko wśród dzieci. Dzięki akcji obowiązkowych szczepień doprowadzono do sytuacji, w której 95% dzieci było szczepione. Choroba zaczęła zanikać. W 2016 roku odnotowano zaledwie 15 zachorowań w całym kraju. Wydawało się, że chorobę będzie można uznać szybko uznać za wymarłą… Tak się jednak nie stało, a odra znowu staje się problemem.
Winni są antyszczepionkowcy oraz imigranci z Ukrainy
Od 2016 notowana ilość zachorowań drastycznie rośnie. Co gorsza, pojawiły się też przypadki zachorowań wśród dorosłych. Warto pamiętać, że odporni na odrę są ci, którzy są już ją przeszli albo zostali zaszczepieni. Odra jest wciąż niebezpieczna dla pokolenia urodzonego przed rokiem 1980, osób z upośledzoną odpornością, kobiet w ciąży, noworodków lub takich, którzy z różnych powodów nie zostali zaszczepieni.
Obecnie do tej grupy dołączają dzieci, których rodzice odmawiają szczepień. Przez antyszczepionkowców wyszczepialność wśród dzieci spadła poniżej bezpiecznej bariery 95% i obecnie wynosi ok. 82%. Ze względu na to, że odra ma bardzo wysoki poziom zaraźliwości – jeden chory jest w stanie zarazić 90% podatnych osób w swoim otoczeniu – jedno chore dziecko jest w stanie zarazić całe przedszkole. Dodatkowo, rodzice mają różne nierozsądne pomysły, w rodzaju ospa party.
Drugą grupą zakażeń są pracownicy tymczasowi z Ukrainy. Ze względu na stan wojenny i pogorszenie stanu opieki zdrowotnej, na Ukrainie wykształcił się nowy wirus odry. Zachorować na niego mogą również osoby zaszczepione, choć przechodzą ją zwykle łagodniej. Wirus jest bardzo zjadliwy, daje gorsze powikłania. Ukraińscy przybysze często nie mają praw do opieki medycznej w Polsce, nie wszyscy są w naszym kraju legalnie, nie zgłaszają choroby. To nasila problem.
W odrze najgroźniejsze są powikłania
O ile sama odra, nie licząc wysokiej gorączki i wysypki, raczej nie jest groźna, o tyle drastycznie obniża naszą odporność i naraża nas na powikłania. U dzieci występuje biegunka, zapalenie ucha środkowego(może prowadzić do utraty słuchu), zapalenie krtani, zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego oraz rzadko śmiertelne trwałe uszkodzenie mózgu. U dorosłych rozwija się pierwotne zapalenie płuc, wywołane przez wirusa odry lub wtórne, wywołane przez bakterie; rzadziej zapalenie wątroby. Zapalenie płuc stanowi najważniejszą przyczynę zgonu w przebiegu odry u dorosłych. Co czwarty chory wymaga hospitalizacji, 1 na 1000 umiera z powodu powikłań.
Jak zbadać, czy się jest w grupie ryzyka zachorowania odrą?
Większość osób otrzymała jedną dawkę szczepionki przeciwko odrze, aby mieć 100% odporność należy przyjąć dwie. Mimo wszystko nawet jedna porcja pozwala wyrobić sobie odporność, pozwalającą przebyć chorobę w miarę bezboleśnie. Jeśli nie wiemy, czy jesteśmy zaszczepieni lub chcemy sprawdzić, czy szczepionka działa możemy poddać się badaniu pomiaru stężenia w surowicy przeciwciał klasy IgG swoistych dla wirusa odry, czyli tzw. serokonwersji. Badanie możemy zlecić tutaj: https://diag.pl/sklep/badania/odra-morbilli-virus-igg/.
