Ospa wietrzna jest dość częstą chorobą zakaźną wieku dziecięcego. U najmłodszych ma zwykle łagodny przebieg. Ciężej znoszą ją dorośli. Choroba rozwija się od 10 do 21 dni. Przechorowanie daje zwykle odporność na całe życie.
Ospę wietrzną wywołuje wirus VZV (Varicella Zoster Virus). Jest bardzo zakaźna. Uważa się, że po kontakcie z osobą chorą zachorować może nawet 90 proc. osób, które nie są odporne na wirusa. Ospa przenosi się drogą kropelkową: na skutek wdychania wydychanej przez chorego wydzieliny dróg oddechowych w okresie zaraźliwości oraz w wyniku bezpośredniego kontaktu z wykwitem u chorego. Okres wylęgania choroby wynosi 10 do 21 dni. Zwykle przechorowanie ospy wietrznej daje odporność na całe życie. W warunkach obniżonej odporności organizmu może dojść do reaktywacji wirusa i rozwoju półpaśca.
Objawy ospy wietrznej
Pierwszym objawem, jaki zwiastuje ospę, jest gorączka. Najczęściej w granicach 37–39°C. Może jej towarzyszyć ból głowy i rozdrażnienie. Następnie na skórze pojawiają się swędzące wykwity. Najpierw przybierają postać czerwonych plamek, później przechodzą w pęcherzyki wypełnione przejrzystym płynem, a w końcowej fazie zmieniają się w zasychające krosty i odpadają jako strupy. Mogą one występować na całym ciele, najczęściej jednak znajdują się na tułowiu, twarzy, głowie i kończynach. Wirus pozostaje w organizmie w postaci utajonej w zwojach nerwowych. W przypadku obniżenia odporności może dojść do nawrotu zakażenia w postaci półpaśca.
Jak zdiagnozować ospę wietrzną?
Ospę wietrzną rozpoznaje się po charakterystycznych swędzących wykwitach. W niektórych przypadkach, gdy choroba jest skąpoobjawowa, lekarz może zlecić wykonanie badania z krwi. Polega ono na oznaczeniu przeciwciał IgM i IgG specyficznych dla antygenów VZV w surowicy krwi żylnej. W trakcie zakażenia pierwotnego VZV przeciwciała IgM są zawsze wykrywalne, ale czasem dopiero po pojawieniu się przeciwciał IgG. W 50 procentach przypadków zanikają po reaktywacji. Badanie na przeciwciała jest przydatne w ocenie nabycia odporności na ospę oraz ocenie reaktywacji zakażenia u osób z obniżoną odpornością.
Leczenie ospy wietrznej
Ospę wietrzną leczy się objawowo. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych oraz łagodzących świąd. Nie zaleca się stosowania pudrów, płynów i maści na wykwity skórne. Należy pilnować, by dziecko nie drapało powstałych krostek. Nadmierne rozdrapywanie może doprowadzić do nadkażenia bakteryjnego, a w konsekwencji – nieestetycznych blizn na całe życie. Profilaktyka polega na szczepieniach ochronnych przeciwko ospie wietrznej.
