Skolioza to boczne skrzywienie kręgosłupa. Znacznie częściej dotyka dzieci i młodzież niż osoby dorosłe. Leczenie skoliozy jest trudne i długotrwałe.
Nieleczona skolioza prowadzi do rozwoju nasilonych zmian zwyrodnieniowych, narastania dolegliwości bólowych i ograniczenia ruchomości.
Skolioza potocznie nazywana jest bocznym skrzywieniem kręgosłupa. To właśnie zaobserwowane skrzywienie budzi często niepokój rodziców i skłania do dalszej diagnostyki. Warto pamiętać, że skolioza jest deformacją nie tylko boczną, ale wielopłaszczyznową. Kręgosłup jest skrzywiony w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej.
Objawy skoliozy
Skoliozę często obserwuje się, zauważając, że dziecko ma nienaturalnie wygięty kręgosłup do boku. Najbardziej widoczne jest to przy pochyleniu ciała do przodu, a także przy nierównym ustawianiu barków i łopatek. W przypadku podejrzenia skoliozy, należy skontaktować się z lekarzem lub fizjoterapeutą. Wczesne wykrycie zdecydowanie zwiększa szanse na skuteczną terapię. Ważną rolę odgrywa szczegółowe i dokładne badanie. Jednym z najbardziej podstawowych jest test Adamsa, który polega na swobodnym wykonaniu skłonu w przód z rękami skierowanymi w kierunku podłogi oraz z utrzymaniem prostych kolan. Pełne rozpoznanie skoliozy stwierdza się na podstawie badania RTG kręgosłupa.
Rodzaje skoliozy
Skolioza u dzieci jest o wiele powszechniejsza niż u dorosłych. Biorąc pod uwagę czas rozpoznania skoliozy, czyli wiek pacjenta, klasyfikuje się ją na: wczesnodziecięcą (obejmuje dzieci do trzeciego roku życia), dziecięcą (między trzecim a 10. rokiem życia), młodzieńczą (w okresie intensywnego dojrzewania). Pod względem przyczyn powstania skoliozy dzielą się na czynnościowe (funkcjonalne) – statyczne lub odruchowe oraz na strukturalne. Czynnościowe zmiany w kręgosłupie ograniczają się do płaszczyzny czołowej. Skolioza ustępuje po wyeliminowaniu czynnika wywołującego. Strukturalne są zawsze zniekształceniem wielopłaszczyznowym (w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej). Powstają wyłącznie w okresie wzrostu.
Leczenie skoliozy
Leczenie skoliozy zależy od skali skrzywienia. W przypadku skrzywienia powyżej 10° według metody Cobba zalecana jest kinezyterapia, powyżej 20° zalecane jest noszenie specjalnego gorsetu ortopedycznego. Jeśli skrzywienie nadal postępuje i przekroczy 40° według metody Cobba, wówczas konieczne jest operacyjne skorygowanie skrzywienia i usztywnienie kręgosłupa w celu zatrzymania progresji.
Profilaktyka skoliozy
W przypadku profilaktyki, bardzo ważne jest monitorowanie poziomu witaminy D, wapnia i cynku. Ich poziom ma wpływ na stan kości. Do tego niedobór witaminy D jest przyczyną występowania krzywicy u dzieci i młodzieży. Skolioza jest procesem dynamicznym, zmieniającym się wraz ze wzrostem i wiekiem dziecka, dlatego też niezbędne są regularne kontrole ambulatoryjne i stała korekcja skrzywienia.
