Atopowe zapalenie skóry, zwane również AZS lub egzemą, to przewlekła choroba, która objawia się silnym świądem skóry. Niestety, nie ma na nią lekarstwa, ale istnieje wiele sposobów, które łagodzą jej przebieg, znacząco poprawiając komfort życia. Jak zdiagnozować atopowe zapalenie skóry i jak sobie z nim radzić?

Dermatolodzy oraz alergolodzy definiują atopowe zapalenie skóry jako zapalną i przewlekłą chorobę, która przebiega naprzemiennie z okresami zaostrzeń i remisji. AZS występuje zarówno u dzieci, jak i dorosłych, częstsze jest jednak u najmłodszych. Z danych Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych (PTCA) wynika, że w Polsce AZS dotkniętych jest obecnie nawet 15 procent dzieci. PTCA informuje, że każdego roku u prawie 20 procent nowo narodzonych dzieci diagnozuje się tę chorobę. Początek rozwoju AZS przypada zwykle między 3. a 6. miesiącem życia. U około 40 procent dzieci objawy choroby całkowicie ustępują z wiekiem. U pozostałych chorych zdarzają się nawroty w wieku dorosłym.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry

AZS jest chorobą przewlekłą, może trwać wiele lat, a nawet całe życie. Jest to choroba wrodzona. Za główną jej przyczynę uważa się czynniki genetyczne. Objawy atopowego zapalenia skóry zależą od wieku. Najczęściej to zaczerwienienie, suchość skóry, grudki i pęcherzyki skórne. U niemowląt zmiany obejmują najpierw twarz, a następnie rozszerzają się na szyję oraz tułów. U dzieci od 1. roku życia zmiany dotyczą zgięć stawowych: głównie podkolanowych, łokciowych, nadgarstkowych i skokowych oraz fałdu szyjnego. U dorosłych skóra staje się szorstka i ciemna. Zmiany występują wokół oczu i ust, na grzbietach dłoni, w górnej części ciała, na biodrach.

Diagnoza AZS

Choroba znacznie pogarsza komfort życia. Nie tylko przez wzgląd na mało atrakcyjne zmiany skórne, ale przede wszystkim świąd. Diagnoza AZS opiera się o ocenę zmian skórnych oraz badania laboratoryjne. Lekarz w wywiadzie ocenia zmiany skórne, pyta o to, czy swędzą, sprawdza umiejscowienie, bierze pod uwagę czas występowania zmian skórnych oraz pyta, czy w rodzinie występowały alergie. AZS pomagają też zdiagnozować badania krwi. W tym celu określa się poziom ogólny IgE oraz poziom specyficznego IgE.

Leczenie atopowego zapalenia skóry polega na eliminacji czynników drażniących, o ile uda się je określić. Na zaostrzenie się AZS wpływ mogą mieć sytuacje stresujące, wysokie temperatury, szorstkie tkaniny, roztocza, nieodpowiednia dieta czy perfumy. Leczenie objawowe choroby polega na podawaniu leków przeciwhistaminowych, fotochemioterapii, pielęgnacji i natłuszczaniu skóry emolientami (preparatami zmiękczającymi). Polskie Towarzystwo Chorób Atopowych zaleca unikanie ubrań wełnianych i szorstkich, pranie odzieży w odpowiednich środkach i obfite płukanie tkanin, rezygnację z mydła, a korzystanie ze specjalne preparatów do skóry atopowej, mycie ciała wodą o odpowiedniej (średniej) temperaturze, dbanie o odpowiednią temperaturę i wilgotność w pomieszczeniach, usunięcie dywanów, firan i tapicerowanych mebli z mieszkania, gromadzących kurz. Usunięcie wszystkich czynników zaostrzających przebieg choroby z pewnością spowoduje zmniejszenie intensywności objawów.